اگر شما در کسب و کار برق (کارهای مربوط به صنایع الکترونیک) هستید ، احتمال بسیار زیاد از نوار پلی آمید (چسب کپتون) استفاده کرده اید . اگرچه ممکن است آن را با نام دیگری بشنساید : نوار کاپتون یا نوار چسب نسوز
نوار پلی آمید چیست ؟
نوار چسب پلی آمید یک نوار چسب یا بهتره بگیم ابزار بسیار مهم در جعبه ابزار هر برقکاری است .این بدلیل چسبندگی بسیار بالا ، رنگ طلایی و کهربایی و استحکام بینظیرش شناخته شده است .
نوار چسب کپتون (پلی آمید) ترکیبی از مزایای بسیار کاربردی را ارائه می دهد .این یک نوار عایق ولتاژ بالا می باشد که از فیلم پلی آمید نازک ساخته شده است و یک طرف آن با چسب سیلیکونی حساس به فشار پوشانده شده است ، که به آن اجازه می دهد به خوبی به اکثر سطوح و مواد بچسبد .
استفاده از چسب مبتنی بر سیلیکون بسیار مهم است زیرا به نوار چسب کپتون (پلی آمید) اجازه می دهد یکی از بزرگترین مزایای خود ، یعنی مقاومت در برابر حرارت بالا را ارائه دهد (سیلیکون مقاومت بسیار مناسبی در برابر حرارت دارد) و آن را به بهترین نوار چسب حرارت بالا تبدیل کرده است .
این ماده علاوه بر مقاومت حرارتی ، مقاومت الکتریکی بالایی نیز دارد و به علت ساختار بلورین ، مقاومت شیمیایی خوبی از خود نشان می دهد (می توان گفت مقاومت بسیار بالایی در موارد خاص دارند) . از دیگر فواید نام برده شده می توان با افزودن فرمولی به سادگی مقاومت به اشتعال این ماده را افزایش داد .
پلی آمید ها به صورت گسترده ای در صنایع خودروسازی ، حمل و نقل ، برق و الکترونیک ، نساجی و بسته بندی و تهیه محصولات خانگی مورد استفاده قرار گیرند .
مشخصات نوار پلی آمید یا همان نوار چسب ضد حرارت
اگر میخواهید در اینجا کمی فنی تر شوید ، اجازه دهید به برخی از مشخصات نوار پلی آمید نگاه کنیم :
ضخامت نوار پلی آمید بدون آستر (لاینر) حدود ۰٫۰۹۵ میلی متر است و با لاینر ۰٫۱ میلی متر . این مقدار این نوار چسب نسوز را به یکی از نازک ترین نوار عایق های تاریخ تبدیل می کند .
قدرت نوار چسب کپتون در حدود ۲۰۰ کیلو پاسکال با قدرت دی الکتریک ۶٫۵ کیلوولت است . برای اطمینان از قوی ترین چسب سیلیکونی استفاده می شود . قدرت چسب چیزی در حدود ۶N است .
نوار چسب پلی آمید نیز ماندگاری عالی دارد ، در صورت نگهداری مناسب حدود ۳۶ ماه پس از تاریخ تولید دوام می آورد .
چسب کپتون چیست ؟
چسب کپتون نوعی نوار پلی آمیدی است که به طور خاص توسط شرکت DuPont در دهه ۱۹۶۰ پس از محبوبیت سایر انواع نوار های پلی آمیدی ساخته شد . به زبان ساده نوار چسب کپتون یک نسخه (با نام تجاری) از نوار پلی آمید است و یکی از محبوب ترین انواع نوار چسب های پلی آمیدی در صنایع می باشد .
نوار چسب کاپتون یا همان کپتون دارای پیوندهای هیدروژنی قوی با حلال های قطبی است که در هنگام ساخت آن استفاده می شود .
اساسا نوار چسب کپتون یک نام تجاری ثبت شده از نوار پلی آمید است .
چه چیزی چسب کپتون را خاص می کند ؟
از آنجایی که نوار کاپتون نوعی از نوار پلی آمید است ، همه خصوصیاتی که نوار پلی آمید را خاص می کند نیز نوار چسب کپتون را خاص می کند . در برابر حررات و مواد شیمیایی مقاوم می باشد و همچنان که ضخامت این نوار چسب کم می باشد در عین حال چسبندگی بالای دارد .
علاوه بر این نوار چسب کپتون قابلیت عایق الکتریکی را نیز دارد و نرخ خروج گاز از آن پایین است که آن را برای استفاده در مکان هایی با خلاء بالا مناسب و عالی می کند .
چه کسی از نوار چسب نسوز (پلی آمید) استفاده می کند؟
بسیاری از مشاغل مختلف از نوار پلی آمید برای استحکام و مقاومت در برابر حرارت استفاده می کنند . برخی از رایج ترین حرفه هایی که از نوار چسب نسوز حرارت بالا استفاده می کنند عبارتند از :
شرکت های چاپ و پرینت (چاپ سابلیمیشین ، چاپ روی تیشرت و …)
صنعت خودروسازی برای بسته بندی سوئیچ ها ، سنسورها ، مویل ها در گرمکن صندلی و …
تعمیرکاران قطعات الکترونیک و موبایل
صنایع هواپیمایی ، صنایع فضایی و ..
و صنایع تولیدی در سراسر جهان
هر حرفه ای که به شدت با الکترونیک و قطعات الکترونیکی کار میکند ، بیشترین بهره را از نوار پی آمید می برد .در حالی که از آن برای عایق کردن استفاده می کنند ممکن است برخی دیگر برای خاصیت مقاومت شیمیایی آن از این نوار چسب استفاده کنند .با این حال میتوان کاربردهای بسیار گسترده ای برای این نوار چسب نسوز اعجاب انگیز پیدا کرد.
نوار چسب کپتون دقیقا چقدر در برابر حرارت مقاوم است ؟
چسب کاپتون یا همان کپتون یکی از مقاوم ترین نوار چسب ضد حرارت موجود ، دقیقا چقدر مقاوم است ؟
توصیه می شود که از نوار کپتون در دمای -۷۵ درجه سانتی گراد تا +۲۶۰ درجه سانتی گراد استفاده شود . به دلیل پیوند هیدروژنی بسیار قوی در ساخت این نوار ، با این حال نوار چسب کپتون در دمای بالاتر تا ۳۵۰ درجه سانتی گراد هم آزمایش و تست شده و مشخص شده است که در دماهای بالاتر هم مقاوم است . به این صورت نوار چسب ضد حرارت کپتون در دمای -۱۹۶ درجه تا ۴۰۰ درجه هم استفاده شده (البته حرارت غیر مستقیم و غیر مداوم) .
کاربردهای نوار چسب کپتون :
ما به چند مورد از صنایعی که ممکن است از kapton tape (نوار چسب کپتون) استفاده کنند اشاره کرده ایم . اما ارزش دارد نگاهی به کاربردهای خاص این نوار چسب ضد حرارت نیز بیندازیم ، در این اینجا نگاهی عمیق تر به صنایعی داریم که از نوار پلی آمید مانند چسب کپتون استفاده می کنند .
استفاده عمومی در صنعت الکترونیک و برق :
نوار کپتون در تمامی حوزه های الکترونیک استفاده می شود و می توان گفت بیشتر این استفاده به عنوان عایق می باشد . این عایق الکتریکی شامل : عایق خازن و ترانسفورماتور ، عایق سیم پیچ و عایق سیم های مغناطیسی است . همچنین می توان به عنوان ماسکه کردن در هنگام استفاده از پوشش های پودری روی سطوح در دماهای بالا استفاده کرد .
نوار پلی آمید آنتی استاتیک نیز استفاده بسیار زیادی دارد . در ساخت برد مدارهای الکترونیکی و هر پروژه ی دیگری که الکتریسیته ساکن زیادی تولید می کند استفاده می شود .
از دیگر موارد میتوان به استفاده چسب کپتون در تعمیرات موبایل و بردهای الکترونیکی اشاره کرد ، بدلیل تحمل بسیار مناسب این چسب در برابر حرارت گزینه ی بسیار خوب برای تعمیرات بردهای موبایل و …
برای مثال اگر می خواهید چاپ روی لیوان یا ماگ داشته باشید کافی است ابتدا عکس مورد نظر را بر روی کاغذ مخصوص چاپ کنید و سپس کاغذ را بر روی لیوان با چسب نسوز مقاوم به حرارت (چسب کپتون) می چسبانیم ، اینکار به این دلیل است که عکس وقتی داخل پرس حرارتی قرار گرفت از جای خود تکان نخورد و ثابت بماند و سپس ماگ یا لیوان را درون قالب پرس مخصوص قرار می دهیم و پس از چند دقیقه بر اثر حرارتی که به کاغذ داده میشود، جوهرها تصعید شده و به جسم منتقل میشوند و عکس مورد نظر بر روی لیوان چاپ می شود.
استفاده در صنعت هواپیما سازی :
چسب کپتون معمولا استفاده زیادی در ساخت هواپیماهای تجاری و نظامی دارد .
صنعت هواپیما ، نوار چسب کپتون را بدلیل استحکام ، مقاومت در برابر حرارت و وزن بسیار کم آن انتخاب می کند . هنگام ساخت یک هواپیما بسیار مهم است که قطعات و متریال استفاده شده تا حد امکان سبک باشند ، نوار کپتون یا نوار نسوز ضد حرارت در اینجا یک مزیت بزرگ دارد و آن این است که وزن اضافه زیادی به هواپیما اضافه نمی کند .
بدلیل اینکه حرارت هیتر برای جدا کردن قطعات سوخته ممکن به قسمت های سالم و لحیم شده آسیب وارد کند ، با استفاده از چسب کاپتون روی برد و در قسمت هایی که نیاز به حرارت و تعمیر ندارد میپوشانیم تا از اسیب دیدن در امان بمانند به نوعی مابقی قسمت های سالم را ماسکه (پوشاندن ناحیه مخصوص) میکنیم از حرارت.
استفاده در چاپ سابلیمیشن :
چاپ سابلیمیشن یک نوع روش چاپ بر روی سطوح و اشیاء می باشد که به وسیله این نوع سیستم ، امکان چاپ بروی بسیاری از سطوح همچون چاپ روی تی شرت، چاپ روی لیوان، چاپ روی پارچه و … امکان پذیر می باشد.
استفاده در چاپگر سه بعدی :
نوار چسب کپتون استفاده بسیار زیادی در چاپگر های ۳ بعدی (۳D Printing) دارد . نوار چسب کپتون روی صفحه پرینتر یا صفحه ساخت پرینتر قرار می گیرد تا هم آسیبی به این صفحه وارد نشود و هم اطمینان حاصل شود که شی چاپ شده در طول فرآیند چاپ جابجا نشود .
استفاده در صنعت فضایی :
کپتون در سفینه های فضایی برای نگه داشتن سیستم های خاص در دمای ثابت استفاده می شود .
برای مثال فضاپیمای Horizons از کپتون برای حفظ دمای بین ۱۰ تا ۳۰ درجه سانتی گراد استفاده کرد . این فضاپیما به لطف کپتون توانست ۳ میلیارد مایل را تا پلوتون طی کند . کپتون تضمین می کند که دمای الکترونیکی بالا یا پایین نمی رود و به فضاپیما اجازه می دهد بدون نگرانی حرکت کند .
استفاده در صنعت خودرو :
بسیاری از تولید کنندگان خودرو از نوار کپتون هم برای عایق کردن و هم برای مقاومت در برابر حرارت استفاده می کنند .
نوار پلی آمید برای پوشش (wrap) حسگرها ، سیم پیچ ها ، دیافراگم ها و سوئیچ ها به ویژه در گرمکن صندلی ها استفاده می شود ، این امر تضمین می کند که گرمکن صندلی ها در دمای تعیین شده باقی می مانند و منجر به آتش سوزی نمی شوند .